1. Nang tổ lông vùng cùng cụt là gì?
Nang tổ lông vùng cùng cụt (tên y học: sacrococcygeal pilonidal sinus) là một bệnh lý xảy ra ở vùng khe giữa hai mông, ngay phía trên hậu môn. Bệnh thường gặp ở nam giới trẻ tuổi, có nhiều lông, đặc biệt là những người ngồi lâu (như tài xế, nhân viên văn phòng), vệ sinh vùng mông chưa tốt, hoặc thường xuyên có ma sát vùng này với quần áo chật.
Bệnh bắt đầu khi các sợi lông mọc ngược hoặc bị "rụng" chui ngược vào da tại khe liên mông, gây viêm, tạo thành đường dò mủ và có thể dẫn tới áp xe gây sưng, nóng, đỏ, đau. Các biểu hiện bệnh bao gồm:
- Sưng đau vùng cùng cụt, trên hậu môn, có thể chảy dịch hoặc mủ.
- Đôi khi có lỗ nhỏ trên da, chảy mủ hoặc máu.
- Tái phát nhiều lần, gây khó chịu và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt.
Nếu không điều trị đúng, bệnh có thể tái đi tái lại, gây đau đớn kéo dài và ảnh hưởng tâm lý, đặc biệt ở người trẻ.
2. Điều trị nang tổ lông bằng vạt da là gì và tại sao cần thiết?
Trước đây, nhiều bệnh nhân được điều trị bằng cách rạch tháo mủ hoặc cắt bỏ nang rồi để vết thương tự lành (gọi là "lành thứ phát"). Tuy nhiên cách này có nhiều nhược điểm:
- Thời gian hồi phục lâu.
- Dễ nhiễm trùng, tái phát cao.
- Bệnh nhân phải chăm sóc vết thương hàng ngày trong thời gian dài.
Hiện nay, phương pháp hiện đại và hiệu quả hơn là phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tổn thương kèm theo tạo hình che phủ bằng vạt da. Vạt da là phần da kèm mô dưới da được lấy từ vùng kế cận, xoay để che phủ vùng khuyết sau khi cắt bỏ xoang bệnh.
3. Quy trình điều trị bằng vạt da
- Khám và đánh giá: Bác sĩ sẽ kiểm tra mức độ tổn thương, có áp xe hay không, và quyết định thời điểm phẫu thuật.
- Xử lý nhiễm trùng trước mổ (nếu có): Với trường hợp có áp xe, bệnh nhân có thể cần dẫn lưu mủ và uống kháng sinh khoảng 1–2 tuần trước mổ hoặc có thể phẫu thuật điều trị ngay tùy tình trạng bệnh
- Phẫu thuật:
- Diễn ra trong phòng mổ, bệnh nhân nằm sấp.
- Bác sĩ sẽ cắt bỏ hoàn toàn nang và đường dò, ổ áp xe.
- Tạo hình bằng vạt để che phủ vết mổ.
- Có thể đặt dẫn lưu vết mổ nếu cần.
- Chăm sóc sau mổ:
- Thay băng thường xuyên, vệ sinh sạch sẽ.
- Tái khám đúng hẹn.
- Hạn chế ngồi hoặc vận động mạnh vùng mông trong 3–4 tuần.
- Thường cắt chỉ sau 10–14 ngày.
4. Ưu điểm của điều trị bằng vạt da
✅ Giảm tỉ lệ tái phát rõ rệt.
✅ Rút ngắn thời gian hồi phục, ít phải chăm sóc vết thương kéo dài.
✅ Thẩm mỹ cao, ít để lại sẹo co kéo.
✅ Bệnh nhân nhanh chóng trở lại sinh hoạt, học tập, lao động bình thường.
5. Kết luận
Nang tổ lông vùng cùng cụt là bệnh lý tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây ra nhiều phiền toái nếu không điều trị dứt điểm. Phẫu thuật với vạt da - hiện là phương pháp điều trị tiên tiến, hiệu quả và được áp dụng rộng rãi trên thế giới
Vietnam